Daar stonden we dan
als samenleving! Financieel aan de rand van de afgrond. Het is nog maar een
paar jaar geleden dat de ene na de andere financiële moloch het water aan de
lippen had staan. Als dominostenen stonden ze ook hier op omvallen.
De American way of life met
de o zo verwerpelijke op-de-pof-mentaliteit - creditcardmores - en de
verhandelbare rommelhypotheken enerzijds, in combinatie met de eindeloze reeks
financiële malversaties van ‘onkreukbare’ banken had voor een wereldwijde
financiële crisis gezorgd. Een crisis die alle sectoren zou raken. Alles raakt
aan alles!
Lemen voeten
Ik kan in een blog natuurlijk
niet de contemporaine geschiedenis met u doornemen. Maar banken en bankierende
verzekeraars vielen om omdat er gewoon geen onderpand was. De ‘Amerikaanse’
droom van jarenlange ontembare hebzucht had kastelen van lucht gecreëerd.
Paleizen op lemen voeten.
De wereld is het speelveld en
vaak niet meer dan een muisklik van ons verwijderd. Elke majeure gebeurtenis op
het financiële toneel raakt dan ook direct deze kant van de plas. Als de Dow
Jones opent zie je dat binnen seconden terug in de waarde van onze
ondernemingen. Zo ging het ook met die uiteenspattende Amerikaanse luchtbel.
Tussen de
oren
Ook onze
bouwondernemingen en handelshuizen zagen hun orderboek verschrompelen. Dit
bracht weer onderaannemers en toeleveranciers in problemen. Inkoopmanagers
gingen op zeker. Voorraden werden niet meer opgebouwd.
Het
belangrijkste mechanisme voltrok zich echter tussen de oren. Het ineenklappende
economisch systeem deed direct iets met het vertrouwen. Het vertrouwen in de
economie, in de samenleving en ook het vertrouwen in de eigen positie kwam
onder druk te staan. Angst voor verlies (lees: werkloosheid) was de
psychologische reactie. Afnemende consumptie die ook weer direct relateerde aan
economische krimp. Een negatieve spiraal.
De
oplossing? Voor een groot deel zit de oplossing ook weer tussen de oren. Het
collectief vertrouwen neemt toe als er zichtbare tekenen van ‘nieuw vertrouwen’
getoond wordt.
Geen
Arabische lente!
Na de
internetbubbel van 2000 bracht de financiële crisis een milde structuurcorrectie
met zich mee maar betere wereld. Banken doen dezelfde dingen onder andere
noemers..
Toch
leert de geschiedenis dat grote - natieoverschrijdende –veranderingen, meestal
langzaam, maar wel een bekend patroon volgen. De macht probeert de macht te
houden! Maar deze tijdelijke tegensputtering houdt de verandering niet tegen.
Maar een ‘Arabische lente’ met een snelle wende vindt alleen plaats bij
ontbrekende mondiale belangen!
Er steken
ook altijd weer conservatieve tendensen de kop op die uit zijn op machtsbehoud.
Oude patronen - soms met vernieuwde legitimatie - zien we terug. Kijk naar de
verwerpelijke draaiing van de banken: de bonuscultuur staat er weer. Financiële
instellingen hebben oude routines weer opgepakt. We zijn er nog niet!
Toch zie
je ook dat een kritische massa meer en meer opzwelt. Het sentiment verandert! Sartre
zei het al in La Nausee (De Walging). Het is bijna gedaan met oude verdeel-en-heers-praktijken.
Het wordt niet meer geaccepteerd. Visionaire leiders zullen opstaan.
De komst
van een rechtvaardiger wereld waarin eindverantwoordelijken vanuit een
intrinsiek besef rekenschap afleggen staat voor de deur. Nog even!
Deze
mensen, deze bedrijven, zullen de wereld veranderen.
Theodor van der Lans
Geen opmerkingen:
Een reactie posten