donderdag 22 januari 2015

Sorry Hoor! De Hollandse School


De tot tranen met tuiten geroerde Jimmy Swaggart was misschien wel de eerste die zich voor een big audience – op tv - publiekelijk verontschuldigde voor de misstappen die hij had begaan. “I have sinned”, huilde de tv-dominee. Hij was bij een prostitué op bezoek geweest.
Bill Clinton verontschuldigde zich jaren later ook publiekelijk nadat hij eerst ook nog had betoogd: “I did not have a sexual relationship with that woman”. Dus fellatio en iets met sigaren in lichaamsopeningen was dus geen sex!

Tsunamispijt

De sorrycultuur ken vele internationale voorbeelden maar wel met een bijna natuurlijke nadruk op Noord-Amerika. De waarde van het woord ‘sorry’ is in de VS echter niet meer dan een oprisping maar dan zonder betekenis. Ja, naast religieuze leiders konden de bankmannen er tot vorig jaar ook wat van. Veel in ellenlange zinnen weggestopt gesorry voor de financiële crisis kwam als nietszeggende tsunamispijt over ons heen.

Hollandse School

Interessant is, dat het er op lijkt dat de culturele bepaaldheid een rol speelt. Waar men in Amerika kennelijk heel makkelijk de al dan niet geveinsde spijt betuigt krijgt men dit in het Calvinistische polderlandje nauwelijks over de lippen. De voormalige ABN-voorman Rijkman Groenink heeft zich met zijn verontschuldigingen voor jarenlang geroof en malversaties nooit gemeld. Hetzelfde geldt voor die andere bankboef Dirk Scheringa en linkmiegel Cees van der Hoeven. En wat te denken van luchtbelkoningin Nina Brink-Storms?. Zij vliegt – zoals u wellicht weet – met een 'financieel geinteresseerde journalist' met een privéjet van resort naar resort. Van uw geld overigens!
Het ‘Hollandse School’ calvinisme en integer zaken doen lijkt met elkaar op gespannen voet te staan. In ieder geval in het bank- en verzekeringswezen.

Tot leringhe ende vermaeck..

Een andere in het oog springende categorie sorryzeggers zijn de parlementariërs. Volksvertegenwoordigers en – ernstiger wellicht – bewindslieden. Zij komen na enorme uitglijders met uitspraken “we zullen hier lessen trekken voor de toekomst” met van alles weg. Enige voorbeelden uit een recent verleden: Rutte over de mislukte evacuatie van de Haskoning-ingenieur uit Libië. Eigenlijk nietszeggend; “wij trekken lering uit de zaak”. Rosenthal dit jaar in de zaak van de geëxecuteerde Bahrami (“ik ga hier vele lessen uit trekken”). Zo dan! De voormalige premier deed eigenlijk niets anders. Balkenende erkent bijvoorbeeld over het rapport Davids (2010) dat er wel iets op te merken is over zijn steun aan de Irak-missie, maar stelt: “besluitvorming kan je niet overdoen”. Tja! Het blijft allemaal zonder gevolgen.

Tenenkrommend

Het melden – want dit wordt meestal in een eenzijdige verklaring verklaard! - dat er lering getrokken zal worden is een bedenkelijk gradatie van excuus maken. Dit slappe eufemisme staat natuurlijk in geen verhouding tot het aanbieden van verontschuldigingen. Want – u weet inmiddel dat zoiets nu eenmaal niet in de volksaard past.
Na de formele reactie gaat men over tot de orde van de dag. Op naar een volgende aanleiding. Ik voorspel overigens nog komende tenenkrommende aankondigingen van leringtrekkerij over InHolland, de politiemissie in Kunduz en - in het derde Ruttejaar – het failliet van de zorg en de desintegratie van de samenleving.

Het oprecht uiten van verontschuldigingen - vanuit het besef van verantwoordelijkheid en spijt voor keuzes - is de enige goede stap. Als de oprechtheid afwezig is blijft er een gedevalueerd en inhoudsloos gezwets over wat dus meestal het geval is.
Toch is - contradictoir genoeg - sorry zeggen, excuus maken of in de zwaardere vorm: spijt betuigen, voor velen niet zo moeilijk want je hoeft er eigenlijk niets van te menen. Zo wordt ons voorgehouden. Elton John zat er dus naast! Probeer maar eens een dag geen sorry te zeggen. Dat is pas lastig!
Sorry hoor!



Theodor van der Lans

Geen opmerkingen:

Een reactie posten